همانگونه که در گفتار پیشین آورده شد؛ با توجه بدینکه لایارد در مقطعی از زمان به بخشی از تاریخ رهبری بختیاری یعنی محمدتقی خان چهارلنگ نزدیک شده بود و چند سال را در جوار ایشان گذرانده بنابراین میتوانست آگاهی درخوری را از اصالت و هویت جامعه لر، مخصوصاً بختیاری فراهم کند، در این مجال تلاش میشود از نگاه او و بر اساس مکتوباتش، اطلاعاتی درباره تقسیمات ایلی، طایفهای و تا حدودی اوضاع سیاسی جامعه لر به ویژه بختیاری به دست داده شود. ادامهی گفتار
آشنایی با سر اوستن هنری لایارد
چنانکه بارها گفته شد یکی از بنیانهای «هویت» مردم لر ساختارهای سیاسی به ویژه سلسلههای اتابکان (شاهان) لر بزرگ در مدت قریب به ۳۰۰ سال و اتابکان (شاهان) لر کوچک با بیش از ۴۰۰ سال فرمانروایی میباشد؛ پس از وردافتادن اتابکان، بازماندگان آنان در قالب سازمان سیاسی اجتماعی بختیاری، کهگیلویه، ممسنی و فیلی (لک، مینجایی، ثلاثی و پشتکوهی) سربرآورده، با همت رهبران و پایمردی دلاوران و سلحشوران (شمشیرزنان و تفنگچیان) هویت و اصالت جامعه لر را تا حدود قابل قبولی حفظ کردند. ادامهی گفتار
برای محیط کار، عشق و فعالیت دکتر نادر افشار نادری
اکنون که سلسله گفتارهای مونوگرافی ایلهای بویراحمد، چرام، بابویی، دشمن زیاری و طیبی کهگیلویه بر اساس یافتههای گروه عشایری مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به سرپرستی زندهیاد دکتر نادر افشار نادری به پایان رسید، مناسب دیده شد تا مجدداً یادی شود از آن مجموعه ساعی و آن روانشاد که زحمات بسیاری برای کسب شناخت از عشایر کشور به ویژه لرها و علیالخصوص ایلات کهگیلویه متحمل شدند. ادامهی گفتار
مونوگرافی طیبی؛ تاریخ و سیاست
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از خانواده و اجتماع در منطقه طیبی ارائه گشت، در مجال حاضر سعی میشود بیشتر به مبحث تاریخ و سیاست در ناحیه طیبی از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی طیبی؛ خانواده و اجتماع
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از جغرافیا و اقتصاد منطقه طیبی ارائه شد، در مجال حاضر تلاش میگردد بیشتر به مبحث خانواده و اجتماع در ناحیه طیبی از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی طیبی؛ جغرافیا و اقتصاد
کهگیلویه به عنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی – تاریخی بوده است؛ چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بوده و همچنین در زمان فرمانروایان و شاهان (اتابکان) لر و نیز قرون معاصر که در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
مونوگرافی دشمن زیاری؛ تاریخ و سیاست
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از خانواده و اجتماع در منطقه دشمن زیاری ارائه گشت، در مجال حاضر سعی میشود بیشتر به مبحث تاریخ و سیاست در ناحیه دشمن زیاری از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی دشمن زیاری؛ خانواده و اجتماع
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از جغرافیا و اقتصاد منطقه دشمن زیاری ارائه شد، در مجال حاضر تلاش میگردد بیشتر به مبحث خانواده و اجتماع در ناحیه دشمن زیاری از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی دشمن زیاری؛ جغرافیا و اقتصاد
کهگیلویه به عنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی – تاریخی بوده است؛ چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بوده و همچنین در زمان فرمانروایان و شاهان (اتابکان) لر و نیز قرون معاصر که در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
مونوگرافی بابویی؛ تاریخ و سیاست
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از خانواده و اجتماع در منطقه بابویی ارائه گشت، در مجال حاضر سعی میشود بیشتر به مبحث تاریخ و سیاست در ناحیه بابویی نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی بابویی؛ خانواده و اجتماع
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از جغرافیا و اقتصاد منطقه بابویی ارائه شد، در مجال حاضر تلاش میگردد بیشتر به مبحث خانواده و اجتماع در ناحیه بابویی از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی بابویی؛ جغرافیا و اقتصاد
کهگیلویه به عنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی – تاریخی بوده است؛ چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بوده و همچنین در زمان فرمانروایان و شاهان (اتابکان) لر و نیز قرون معاصر که در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
مونوگرافی چرام؛ تاریخ و سیاست
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از خانواده و اجتماع در منطقه چرام ارائه گشت، در مجال حاضر سعی میشود بیشتر به مبحث تاریخ و سیاست در ناحیه چرام نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی چرام؛ خانواده و اجتماع
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از جغرافیا و اقتصاد منطقه چرام ارائه شد، در مجال حاضر تلاش میگردد بیشتر به مبحث خانواده و اجتماع در ناحیه چرام از توابع کهگیلویه نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی چرام؛ جغرافیا و اقتصاد
کهگیلویه به عنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی – تاریخی بوده است؛ چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بوده و همچنین در زمان فرمانروایان و شاهان (اتابکان) لر و نیز قرون معاصر که در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
مونوگرافی سیسخت؛ تاریخ و سیاست
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از خانواده و اجتماع در منطقه سیسخت ارائه گشت، در مجال حاضر سعی میشود بیشتر به مبحث تاریخ و سیاست در ناحیه سیسخت از توابع بویراحمدسفلی نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی سیسخت؛ خانواده و اجتماع
در ادامهی گفتار پیشین که با تمرکز بر شناخت از جغرافیا و اقتصاد منطقه سیسخت ارائه گشت، در مجال حاضر تلاش میشود بیشتر به مبحث خانواده و اجتماع در ناحیه سیسخت از توابع بویراحمدسفلی نگریسته شود تا آگاهیهایی از آن به دست آید. ادامهی گفتار
مونوگرافی سیسخت؛ جغرافیا و اقتصاد
در ادامهی سلسله گفتارهای پیشین که به شناخت از منطقه بویراحمدعلیا پرداختند، در مجال حاضر نگاهی اختصاصی به جغرافیا و اقتصاد ناحیه سیسخت از توابع بویراحمدسفلی خواهد شد تا آگاهیهایی از آن به دست داده شود. ادامهی گفتار
مونوگرافی شهر یاسوج
در ادامهی گفتار پیشین که به شناخت از منطقه یاسوج پرداخته، در مجال حاضر به شهر یاسوج، نگاهی اختصاصی خواهد شد تا آگاهی مفصلتری از آن به دست داده شود. ادامهی گفتار
مونوگرافی منطقه یاسوج
در ادامهی گفتار پیشین و کسب شناخت از کهگیلویهی کهن و وارث آن یعنی استان کهگیلویه و بویراحمد در قامت یکی از استانهای لرنشین، در مجال حاضر نگاهی مفصلتر به مقاطعی از تاریخ منطقه یاسوج در سرزمین بویراحمدعلیا میگردد؛ ناحیهای که بعدها بهعنوان مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد سربرآورد. ادامهی گفتار
مونوگرافی بویراحمدعلیا
کهگیلویه بهعنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی- تاریخی بوده است؛ چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بود و همچنین در زمان فرمانروایان و شاهان (اتابکان) لر و نیز قرون معاصر که در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
ساختار سیاسی ایل بهمئی
در ادامهی سه گفتار پیشین و جایگاه والای نظام سیاسی و اهمیّت سیستم رهبری و فرماندهی لرتباران برای شناخت از هویت و اصالتها، در مجال حاضر به ساختار سیاسی ایل بهمئی پرداخته میشود که در کنار بویراحمد، طیبی، دشمنزیاری، چرام و بابویی سازمان ایلات ششگانه بخش کوهستانی کهگیلویه تاریخی را در قرن اخیر سامان داده است. ادامهی گفتار
ساختار سیاسی ایل بویراحمد
در ادامهی دو گفتار پیشین و جایگاه رفیع نظام سیاسی و اهمیّت سیستم رهبری و فرماندهی لرتباران برای شناخت از هویت و اصالتها، در مجال حاضر به ساختار سیاسی ایل بویراحمد پرداخته میشود که در کنار بهمئی، طیبی، دشمنزیاری، چرام و بابویی سازمان ایلات ششگانه بخش کوهستانی کهگیلویه تاریخی را در قرن اخیر سامان داده است. ادامهی گفتار
ساختار سیاسی ایل بختیاری
در ادامهی گفتار پیشین و جایگاه والای نظام سیاسی و اهمیّت سیستم رهبری و فرماندهی لرتباران برای شناخت از هویت و اصالتها، در مجال حاضر به ساختار سیاسی ایل بختیاری پرداخته میشود که در کنار کهگیلویه و ممسنی یکی از وارثان سلسله پادشاهی محلی شاهان لر (اتابکان) و بلکه بزرگترین آنها بلحاظ جمعیت بوده است. ادامهی گفتار
ساختار سیاسی ایلات و طوایف
همانگونه که در گفتار هویت و فرهنگ ایل بهمئی گفته شد، وقتی سخن از «ما» پیش میآید بحث «هویت» به میان کشیده میشود. مرز ما از دیگران توسط هویت ما مشخص میگردد. مهمترین عناصر هویتی که سبب شناسایی و تمایز هویتهای گوناگون میشوند عبارتند از سرزمین، نسب، زبان، فرهنگ، دین و آئین، آداب و رسوم، تاریخ و سیاست. ادامهی گفتار
ساختار اجتماعی ایل بویراحمد
در ادامهی سه گفتار پیشین، و اهمیت بالای نظام ساختی لرتباران برای شناخت هویت و اصالتها، در مجال حاضر به سازمان اجتماعی ایل بویراحمد بهعنوان یکی از ایلات ششگانه بخش کوهستانی کهگیلویه پرداخته میشود که شش ردهی ایل، تیره، طایفه، تش، اولاد و خانوار را در بر میگیرد. ادامهی گفتار
ساختار اجتماعی ایل بختیاری
در ادامهی دو گفتار پیشین، و اهمیت بالای نظام ساختی لرتباران برای شناخت هویت و اصالتها، در مجال حاضر به سازمان اجتماعی بزرگ ایل بختیاری پرداخته میشود که هشت ردهی ایل، شاخه، باب، طایفه، تیره، تش، اولاد و خانوار را در بر میگیرد. ادامهی گفتار
ساختار اجتماعی لر بزرگ
با عنایت بدینکه اساسیترین ویژگی ایلات و عشایر، نظام سیاسی اجتماعی آنان بوده است و در ادامه گفتار پیشین، در این مجال به چارچوبهای مذکور در لر بزرگ پرداخته میشود. ویژگیهایی که تا دهه چهل شمسی کماکان پابرجا بودند امّا پساز اجرای سیاست اصلاحات ارضی، ایلات و طوایف نظام سیاسی خویش را به کل از دست داده و سازمان اجتماعی آنان هم با سرعت بیشتری در مسیر رنگ باختن قرار گرفت. ادامهی گفتار
ساختار اجتماعی ایلات و طوایف
همانگونه که بارها اشاره گردید نباید از نظر دور داشت از نگاه مراجع علمی – دانشگاهی، اساسیترین ویژگی ایلات و طوایف عشایری، نظام سیاسی اجتماعی آنان بوده است. ویژگیهایی که تا دهه چهل شمسی کماکان پابرجا بودند امّا پساز اجرای سیاست اصلاحات ارضی، عشایر نظام سیاسی خویش را از دست داده و سازمان اجتماعی آنان هم با سرعت بیشتری در مسیر رنگ باختن قرار گرفت. ادامهی گفتار
لرهای فیلی در سفرنامه داگلاس
در ادامه پست پیشین و سفرنامه ویلیام داگلاس سیاستمدار و قاضی مشهور دیوانعالی ایالات متحده آمریکا در میان لرها که دو بار طی سالهای 1949 (1328 شمسی) و 1950 (1329 شمسی) به خاورمیانه سفر کرده بود، گفتار حاضر به مکتوبات وی درباره لرهای فیلی (لر کوچک) میپردازد. ادامهی گفتار
لرهای بختیاری در سفرنامه داگلاس
لرها پس از سلسله اتابکان لر بزرگ و لر کوچک، هرچند یکپارچگی سابق را بازنیافتند امّا در تحولات جاری همیشه حرفی برای گفتن داشتهاند بهویژه بختیاریها که از دوره صفویه ببعد همواره یک پای سیاست کشور و بعضاً مدعی تاج و تخت نیز بودند. نقش بختیاری در عرصه سیاست کلان کشور، پس از تشکیل ایلخانی متحد در زمان حسینقلی خان زراسوند دورکی، جانی دوباره گرفت بهگونهای که نمود بارز آن را میتوان در ایفای نقش برجسته آنان در جنبش مشروطیت و فتح تهران مشاهده کرد. ادامهی گفتار
شناخت جغرافیایی لر کوچک
دکتر جواد صفینژاد بیان میدارند: لرها قوم کهنی هستند که از سال 300 هجری از حکومتشان اطلاعات ارزشمندی در دست است؛ امری که قدمت تاریخی آنها را مشخص میدارد. ایشان در واپسین مکتوبات خویش ذکر نمودهاند که در سال مذکور فرمانده و سرپرست تمام منطقه لرنشین ایران فوت شد. ریشسفیدان و بزرگان عشایر لر در نشستی میخواستند درباره فرمانروای جدید تصمیم بگیرند، سرپرست فوت شده دو پسر داشت به نامهای بدر و منصور. ادامهی گفتار
سرزمین ایل بختیاری
در کتاب «عشایر مرکزی ایران» آمده است بخش وسیعی از غرب و مرکز ایران قلمرو لرهایی است که از حدود نیمه قرن ششم هجری در آن نواحی به قدرت رسیده و حکومتی تشکیل دادند که در تاریخ ایران به نام «اتابکان لرستان» مشهور است. ادامهی گفتار
سرزمین ایل ممسنی
همانگونه که در پست «شناخت لرهای استان فارس» اشاره شد از منظر تقسیمات سیاسی کشوری، سرزمین «ممسنی» اصلیترین منطقه لرنشین در استان مذکور میباشد که البته دارای پیوستگی تاریخی – جغرافیایی با «سرزمین لر بزرگ» و بهویژه چهاربنیچهی کهگیلویه (بویراحمد، چرام، دشمنزیاری و نوئی) بوده است. ادامهی گفتار
سرزمین ایل بهمئی
هرچند در سالهای قبل و در پستهای «جغرافیای ایل بهمئی»، «تقسیمات اقلیمی بهمئی» و «آب و هوای بهمئی» نگاهی به فاکتورهای جغرافیایی آن گشت امّا مناسب دیده شد تا در مجال حاضر و در ادامه چند گفتار پیشین نگاهی به سرزمین و قلمرو جغرافیایی ایل بهمئی بر مبنای آثار دکتر جواد صفینژاد انداخته شود. به هر عنوان ایشان در این باره بیان داشتهاند: ادامهی گفتار
سرزمین ایل طیبی
همانگونه که در سالهای قبل در پست «جغرافیای ایل بهمئی» اشاره گشت ایل طیبی به عنوان همسایه شرقی ایل بهمئی، در میان ایلات کهگیلویه بیشترین روابط را با آن داشته است گویی چنانکه در پست بهمئیها در فارسنامه ناصری هم آورده شد بنابه نص کتاب مذکور در زمان قاجاریه، طیبیها در کنار بهمئیها، یوسفیها و شیرعالیها ایلات چهارگانه لیراوی کوه را سامان میدادند. ادامهی گفتار
سرزمین ایل دشمن زیاری
گفته شده که در منطقه کهگیلویه 3 ایل بهمئی، طیبی و دشمنزیاری به عنوان ایلات ثلاث مطرح بودهاند؛ گو اینکه همسایگی سه مجموعه مذکور در نیمه غربی سرزمین کهگیلویه عاملی مهّم در ایجاد روابط نزدیک میان آنان بوده است. ادامهی گفتار
سرزمین ایل بابویی
همانگونه که در سالهای قبل در گفتار «بهمئیها در فارسنامه ناصری» نیز اشاره شد بابوئی به عنوان یکی از ایلات کهگیلویه در عهد قاجاریه مطرح بوده، گو اینکه پیش از آن هم در زمان حکومت زند، سران آن دارای جایگاه برجسته سیاسی در سطح منطقه بودهاند؛ امری که شرح گوشهای از آن در پست «بهمئیها و حکومت زند» ارائه گشت. ادامهی گفتار
سرزمین ایل چرام
چرام یکی از ایلات ششگانه کهگیلویه در قرون اخیر بوده است که پیشتر ذکر آن بهنقل از کتاب فارسنامه ناصری از منابع اواخر دوره قاجاریه در پست «بهمئیها در فارسنامه ناصری» رفت. همچنین کتاب ریاض الفردوس خانی از منابع عهد صفویه از منطقه چرام نام برده و میآورد: ادامهی گفتار
سرزمین ایل بویراحمد
در ادامهی گفتار پیشین، در پست حاضر تلاش میشود تا شناختی مقدماتی از پهنه جغرافیایی بویراحمد در قامت یکی از ایلات ششگانه کهگیلویه به دست داده شود. ضمناً پیش از پرداختن به اصل مبحث، دو نکته درباره بویراحمد به شرح زیر یادآوری میگردد: ادامهی گفتار
شناخت جغرافیایی کهگیلویه
کهگیلویه بهعنوان بخشی از سرزمین پهناور لر، در گذر زمان دارای موقعیت ممتاز جغرافیایی تاریخی بوده است – چه در زمانیکه سکونتگاه عیلامیان و چه دورهای که دروازه ورود پارس باستان (مرکزیت سیاسی شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی) بود – در قرون معاصر هم در قامت مأمن و جایگاه ایلها و طوایفی جلوهگر شده که مردمانشان به صفا، صمیمیت، صداقت و شجاعت همچون سایر لرتباران شهره بودهاند. ادامهی گفتار
تاریخ طایفه علاءالدینی
همانگونه که در پست تاریخ ایل بهمئی ذکر شد پیران و بزرگان بیان میدارند بهمئی یک ایل اصیل با منشاء نژادی واحد مبتنی بر روابط خویشاوندی پدرتباری است. وجود جد مشترک، مبنایی بود که بهمئیها عموماً سخت بدان باورمند بودند و خود را فرزندان نیای مشترکی بنام «بهمن» میدانستند. ادامهی گفتار
عروسی در ایل بهمئی
همانگونه که در گفتار ازدواج در ایل بهمئی اشاره گشت دکتر الویا رسترپو همسر زندهیاد دکتر نادر افشار نادری، مراسم عروسی با رسومات خاص خویش را یکی از مراحل ازدواج در میان بهمئیها عنوان کرده بودند؛ بنابراین مطابق بر وعدهای که داده شده بود، به دلیل نقش و اهمیّت آن، در گفتار حاضر بصورت مستقل مورد توجه قرار خواهد گرفت. ادامهی گفتار
قلعه خاننشین در ایل بهمئی
علاوه بر بهون، قلعه خاننشین نیز یکی دیگر از انواع مسکن در گذشتهی ایل میباشد که در پست مسکن در ایل بهمئی وعده داده شده بود تا در چارچوب گفتاری مستقل بدان پرداخته گردد. در همین راستا دکتر الویا رسترپو همسر زندهیاد دکتر نادر افشار نادری، انواع مسکن در میان بهمئیها را بشرح زیر عنوان کردهاند: ادامهی گفتار
تاریخ کوچندگی در ایران
سیاه چادر بعنوان یکی از اصالتهای زندگی سنتی ایلیاتیهای لر در پیوند با کوچ و کوچندگی است. بر همین اساس و در ادامهی گفتار پیشین و مبحث بهون، در مجال حاضر تلاش میگردد تا کلیاتی از تاریخ کوچندگی در ایران ارائه شود. ضمناً چنانکه پیشتر بارها اشاره شد، در بررسی تاریخ و گذشتهی دور هرچند نمیتوان با قطعیت سخن راند امّا از لحاظ کلیّات امر به دست دادن نمایی عمومی از سابقه تاریخی موضوع را میتوان انتظار داشت؛ ادامهی گفتار
بهون در ایل بهمئی
همانگونه که در گفتار مسکن در ایل بهمئی اشاره گردید دکتر الویا رسترپو همسر زندهیاد دکتر نادر افشار نادری، بهون را مسکن غالب در بهمئی عنوان کرده بودند؛ و نیز همانطور که وعده داده شده بود به دلیل نقش و اهمیّت آن در زندگی سنتی ایلیاتیهای بهمئی، بنابر، این امر قرار گرفت تا در چارچوب پست مستقلی بدان پرداخته شود. ادامهی گفتار
مقاله ایل بهمئی در سال 1398 شمسی
در ادامه پست پیشین، در گفتار حاضر، مقاله جدید دکتر علی بلوکباشی که در سال 1398 بعنوان بخشی از کتاب «مردمشناسی اقوام و ایلات ایران» منتشر شد ارائه میگردد. مقایسه هر دو مقاله با فاصله زمانی حدود پنجاه سال میتواند تفاوتها و نگرش پژوهشگر در دو بازه زمانی و موقعیت مختلف را نمایان کند؛ بعنوان مثال در مقاله سال 98 ضمن ارجاع به روایت افسانهگونه نیای مشترک بهمئیها در مقاله نخست، اشارهای به فاصله زمانی آن که یکی از پربحثترین موضوعات مطرح شده طی سالهای اخیر (از جمله در بخش دیدگاههای بهمئی دات کام) بوده، نشده است. ادامهی گفتار
مقاله ایل بهمئی در سال 1344 شمسی
همانگونه که در پست پژوهشگران پهنهی بهمئی نیز اشاره گردید به جرأت میتوان گفت در میان بهمئی پژوهان، کاملترین و پرمایهترین آگاهیها درباره ایل بهمئی را پژوهشهای زندهیاد دکتر نادر افشار نادری ارائه داده است. تحقیقات دکتر افشار نادری از آن جهت ارزشمند میباشد که ایشان با داشتن علم و دانش مردمشناسی مدت زیادی در طول سالهای 1346 تا 1347 یعنی زمانیکه هنوز ساختارهای سنتی ایلات و طوایف تا حدودی پابرجا بودند در بین طوایف ایل بهمئی سکونت گزیده و از نزدیک به بررسی جنبههای گوناگون نظام ایلی بهمئی پرداختند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان تهران
همانگونه که در سربرگ سایت نیز آورده شده است؛ بهمئی دات کام به گفتارهایی درباره قوم لر و بویژه ایل بهمئی میپردازد. در همین راستا هرچند در پست پراکندگی قوم لر اشاراتی گذرا به لرهای استان تهران شد ولی با توجه به اینکه لرتباران در مناطقی از این استان حضور پررنگ داشتهاند تلاش خواهد شد پراکندگی لرها در آن سامان بطور مفصلتر مورد بررسی قرار گیرد. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان قزوین
هرچند در پست پراکندگی قوم لر اشاراتی کوتاه به لرهای استان قزوین که از سرزمین مادری خویش در سلسله کوههای سر به فلک کشیده زاگرس بدانجا مهاجرت کردهاند شد امّا در این مجال تلاش میگردد نگاهی مبسوطتر و مفصلتر به آنها صورت گیرد. بویژه اینکه میگویند قزوین را «لرستان کوچک» نیز عنوان میکنند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان همدان
هویت استان همدان با شهر کهن هگمتانه یادگار پادشاهی قوم باستانی ماد و تاریخ آن گره خورده است. مادها که برخی نظریات ریشه نژادی کردها و لرها را بدانها میرسانند آندسته از مهاجران آریایی بودند که برای رخنه و اسکان خود در میان بومیان غرب ایران که قرنها بود در آن خانمان داشتند، تلاش پیگیر بکار بردند تا سرانجام سامان یافتند و حکومت شاهنشاهی مادی ایرانی را در غرب کشور بنیان گذاردند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان کرمانشاه
استان کرمانشاه در غرب کشور یکی از مناطق مهّم تاریخی حضور جوامع بزرگ عشایری زاگرس بوده است. از مطالعه منابع موجود چنین برمیآید که سازمان ایلات و طوایف کرمانشاه شامل دو گروه عمده یعنی «لر» و «کرد» است. در این بین اغلب لرهای کرمانشاه را بخشی از مردم لر تشکیل میدهند که متأخراً و منحصراً «لک» نامیده میشوند اگرچه در گذشته تاریخی خویش نه تنها غالباً عناوینی چون لرکوچک، لر فیلی و «وند» داشتهاند بلکه بنابه برخی نظریات، هسته اصلی آن نیز بودهاند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان کرمان
همانگونه که در سربرگ سایت نیز آورده شده است؛ بهمئی دات کام به گفتارهایی درباره قوم لر و بویژه ایل بهمئی میپردازد. بر همین مبنا تلاش خواهد شد در ادامهی اشاراتی گذرا و مقدمهوار که در پست پراکندگی قوم لر با استناد به آثار دکتر سکندر امان اللهی بهاروند به لرهای استان کرمان گردید در این مجال نیز شناخت بیشتری به دست آید. بنابراین به معرفی مبسوطتر بخشهایی از مردمان لر یعنی لرهای استان کرمان پرداخته میشود که در گذر زمان از سرزمین مادری خویش در سلسله کوههای زاگرس مهاجرت کرده و علیرغم این دوری توانستهاند نقشی شایسته در تحکیم هویت مردم لر ایفا کنند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان بوشهر
هرچند در پست پراکندگی قوم لر اشاراتی گذرا به لرهای استان بوشهر شد امّا با توجه به اینکه سرزمین پارس باستانی که امروزه چندین استان از جمله فارس، بوشهر، کهگیلویه و قسمتهایی از خوزستان را در میگیرد بخشی مهّم از زادبوم و مأمن لرها بوده تلاش خواهد شد در این مجال و در ادامهی پست لرهای استان فارس، شناخت مردمان و سرزمین لر در استان بوشهر مورد بررسی مفصلتر قرار گیرد. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان فارس
یکی از مناطقی که شاهد حضور پر رنگ لرتباران میباشد و در پست پراکندگی قوم لر نیز بدان پرداخته شد استان فارس است؛ در این مجال تلاش خواهد شد به بررسی مبسوطتر نواحی و گروههایی در آن استان اشاره گردد که در محدوده سرزمینی لرها قرار داشته و یا حداقل کم و بیش بنحوی با فرهنگ و هویت مردمان لرتبار مرتبط هستند. ادامهی گفتار
شناخت لرهای استان خوزستان
اگرچه در پست پراکندگی قوم لر اشاراتی گذرا به لرهای استان خوزستان گردید ولی با توجه به اینکه قسمت شمالی و شرقی استان در دامنههای سلسله کوههای زاگرس بخشی از سرزمین مادری مردمان لر بوده و البته در سایر مناطق استان نیز حضور داشتهاند تلاش خواهد شد در این مجال پراکندگی لرها در آن سامان بطور مفصلتر مورد بررسی قرار گیرد. ادامهی گفتار
خوی و منش لرها
میتوان گفت مردمان هر دیار و سرزمینی دارای ویژگیهایی هستند که آنها را از دیگر جوامع برجستهتر و متمایز میکند. نمود بارز برخی صفات جوامع بشری را نیز بایستی در همین چارچوب نگریست. بیان میکنند؛ طی قرنها تاریخ پر فراز و نشیب این مرز و بوم اهورایی، ایرانیان بطور عموم دارای خصلتهایی بودهاند که از آن جمله به مهماننوازی، صمیمیت و شجاعت اشاره میشود. تاریخنویسان، پژوهشگران و افراد مختلفی بدین موضوع اشاره کردهاند ادامهی گفتار
چرا لرها را کرد مینامیدند
اگرچه پیشتر در پست نژاد قوم لر به موضوع کرد خواندن لرها توسط جغرافیدانان اسلامی اشارهای گذرا گشت و به کاربرد واژه کرد برای چادرنشینان و کوچندگان دامدار پرداخته شد امّا با عنایت به بحثهای فراوانی که در دهههای اخیر حول این موضوع صورت گرفته، شایسته است در قالب پست مستقل و مجالی تخصصی نگاهی مبسوطتر بدان گردد. ادامهی گفتار
زاگرس سرزمین مادری
وطن بعنوان مام میهن و ناموس همواره جایگاه رفیعی در نزد ایرانیان داشته و عشق بدان در نهاد هر ایرانی نژاده شعلهور و فروزان بوده و میباشد. در این میان لرها نیز بعنوان یکی از اقوام ایرانی همیشه دلداده این مرز و بوم اهورایی و بویژه سرزمین مادری خود یعنی سلسله کوههای سر به فلک کشیده زاگرس بوده و هستند. کوهها یادآور شجاعت، استقامت و آزادگی مردمان لر بودهاند و بخش مهّمی از سرگذشت و تاریخ این قوم سلحشور را بایستی در میان تنگهها و ارتفاعات جستجو کرد. ادامهی گفتار
ازدواج در ایل بهمئی
همانگونه در پست هویت و فرهنگ ایل بهمئی نیز اشاره گردید؛ آداب و رسوم زیرمجموعهای از فرهنگ جوامع بشری است که آن نیز خود جزوی از هویت یک قوم و گروه انسانی بشمار میرود. با عنایت به اینکه هدف از راهاندازی وبسایت بهمئی دات کام شناخت از اصالت خویشتن در چارچوب هویت قوم بزرگ لر و بویژه ایل بهمئی میباشد در این مجال کوتاه نگاهی به رسم ازدواج بعنوان یکی از عناصر فرهنگی هویت بهمئی انداخته میشود. ادامهی گفتار
مسکن در ایل بهمئی
در زمینه شناخت ایل بهمئی و آثار منتشر شده در این باره، نام دکتر نادر افشار نادری با نام ایل بهمئی گره خورده است. بهمئی دات کام در این مجال به بررسی و شناخت یکی از جنبه های زندگی سنتی در ساختار ایلیاتی عشایر بهمئی می پردازد. مسکن، موضوعی که آدمی همواره نیازمند آن می باشد و در دوران های گوناگون و سرزمین های مختلف، انواع متفاوتی از آن را شاهد بوده است. ادامهی گفتار
خانواده در ایل بهمئی
خانواده یک پدیده ی تاریخی و کوچک ترین و در عین حال بنیادی ترین واحد اجتماعی هر جامعه است. زیرا در داخل خانواده است که جامعه و سنت هایش تکرار می شوند، لذا مطالعه ی این پدیده برای فهم یک جامعه ی معیّن غیر قابل اجتناب بوده و بنابراین بایستی به عنوان یک پدیده مهم و جامع در نظر گرفته شود.بر همین اساس نمی توان درباره خانواده فقط به بحث های نظری اکتفا نمود، بلکه باید از نمونه های متنوع آن بر حسب منطقه و طبقه ی اجتماعی صحبت کرد. ادامهی گفتار
آب و هوای بهمئی
در این مجال تلاش می گردد در ادامه ی شناخت جغرافیای ایل بهمئی، به مبحث آب و هوای آن بعنوان یکی از عناصر جغرافیایی پرداخته شود. لازم به ذکر است مطالب ارائه شده، وضعیت آب و هوایی بهمئی را در اواسط دهه ۴۰ شمسی مورد بررسی قرار داده است. وضعیت هایی که با گذشت زمان و تغییرات آب و هوایی در سطح کره زمین، هم اکنون دچار دگرگونی هایی گشته اند. به هر سوی همانگونه که پیشتر نیز اشاره گردید؛ سرزمین بهمئی به دلیل وجود رشته کوههای بلند غارون، کوه سیاه و کوه سفید دارای دریافت بارش برف و باران در نقاط مرتفع کوهستانی می باشد. ادامهی گفتار
تقسیمات اقلیمی بهمئی
سرزمین مشترک بعنوان مهّم ترین بخش از عناصر مهّم تشکیل دهنده هویت بهمئی، دارای جایگاه رفیعی در گذشته ی طوایف ایل بهمئی بوده است. سرزمینی که بهمئی ها در گذر زمانهای دراز در آن ساکن بوده و تاریخ، فرهنگ و اصالت خویش را در چارچوب آن جستجو می کرده اند. ادامهی گفتار
داستان کُلو
استفانی کرونین، استاد تاریخ دانشگاه لندن می نویسد: «رضاشاه پس از بنیاد نهادن سلسله ی پهلوی، برنامه ی افراطی غیرمذهبی، تمرکزگرایی وسیع و طی سالهای بعداز آن سیاست های خشونت آمیزی را غالباً از طریق بکارگیری ارتش به اجرا درآورد. طرح های حکومت رضاشاه بطور اساسی بوسیله ی ادامهی گفتار
قلعه نادر بهمئی
سرزمین مشترک بعنوان اصلی ترین بخش از عناصر مهّم تشکیل دهنده هویت اقوام و ملّت ها، همواره مورد توجه ویژه قرار داشته است. انسان همیشه نسبت به سرزمین مادری خویش احساس تعلق می نموده تا جاییکه در فرهنگ ایرانی از سرزمین ایران بعنوان میهن و وطن در جایگاه مادر ایرانیان نام برده می شود. ادامهی گفتار
پژوهشگران پهنهی بهمئی
هر چند بیشتر زوایای تاریخ ایل بهمئی، تاریخ شفاهی می باشد که سینه به سینه منتقل گردیده است امّا از دوره حکومت قاجارها به این سو تعدادی از پژوهشگران نیز اشاراتی به گذشته ی بهمئی ها داشته اند. بهمئی دات کام در ارائه مطالب خویش همواره می کوشد تا در کنار استفاده از کلام پیران و بزرگان، از آثار مکتوب و منابع مستند تاریخی نیز بهره ببرد. ادامهی گفتار
هویت و فرهنگ ایل بهمئی
وقتی سخن از «ما» پیش می آید بحث «هویت» به میان کشیده می شود. مرز ما از دیگران توسط هویت ما مشخص می گردد. اهمیّت هویت از آن جهت می باشد که یکی از عوامل مهّم انسجام اجتماعی در هر گروه و جامعه ای است. ادامهی گفتار
مال مُلا موسی
ایل بهمئی در کلیّت خویش دارای ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی می باشد. همانگونه که در پُست ساختار ایل بهمئی اشاره گردیده است؛ دکتر نادر افشار نادری ساختار ایل بهمئی را به ترتیب شامل: ایل، تیره، طایفه و دَهه، مال و خانوار می نامد. ادامهی گفتار
به یاد دکتر نادر افشار نادری
دکتر نادر افشار نادری، دارای درجه دکترای مردم شناسی از پاریس فرانسه درسال ۱۳۴۴ و از علاقمندان به مطالعهی مردم شناسی عشایر ایران بود. دکتر افشار نادری عشایر کهگیلویه، لرهای غرب ایران، عشایر ترکمن، شاهسون های آذربایجان، کردهای کردستان و کرمانشاه، عرب های دشت میشان، بخشی از ترکهای قشقایی و عشایر کرمان را مورد مطالعه قرار داده بود. ادامهی گفتار
ریشه واژه و نقش دَهه در ساختار ایل بهمئی
در گفتار تاريخ ايل بهمئي اشاره شد كه بهمئي ها خود را فرزندان نيايي بزرگ به نام بهمن مي دانند. همچنين گفته شد با گذشت زمان و گسترش جمعيت، ساختار ايل بهمئی به شكل گسترده تری نمود پيدا كرده است. دكتر نادر افشار نادری در جزوه مونوگرافی ايل بهمئي كه به سال 1347 منتشر شده است سلسله مراتب اجتماعيِ ساختار ايل بهمئي را شامل: ايل، تيره، طايفه، دَهه و در پايان خانواده بيان می نمايد. ادامهی گفتار
قلعه نجف بهمئی
دکتر نادر افشار نادری در جزوه مونوگرافی ایل بهمئی که به سال ۱۳۴۷ منتشر شده است، درباره سرزمین بهمئی اشاره می نماید: بهمئی، سرزمین وسیع و ناشناخته ای است. مردم این سامان و آثار باستانی آن تا به حال مورد مطالعه قرار نگرفته اند. ادامهی گفتار
بهمئیها در سفرنامه دوبد
در قرن نوزدهم شاهد ورود افراد اروپایی به سرزمین ایران (همچون دوران صفویه) و به ویژه نواحی جنوب و جنوب غربی کشور می باشیم. رشته کوههای زاگرس در این حدود یادآور سلسله های بزرگ عیلامی، هخامنشی و ساسانی است. ادامهی گفتار
بهمئیها در فارسنامه ناصری
منطقه ی کُهْگیلویه با مساحتی نزدیک به ۱۵۵۰۰ کیلومتر مربع در جنوب ایران و میان رشته کوه های زاگرس قرار گرفته است. کهگیلویه منطقه ی کوهستانی است که از شرق با سرزمین تُرکهای قشقایی در استان فارس ، از شمال غرب و غرب با سرزمین بختیاری و استانهای اصفهان و خوزستان و از جنوب با شهرستان دیلم در استان بوشهر(که خود زمانی جزء فرمانداری کل کهگیلویه بود) همسایه است. ادامهی گفتار
بهمئیها در سفرنامه لایارد
پس از سلسله اتابکان لر بزرگ، بختیاری بعنوان یکی از بازماندگان آن، از زمان صفویه (که گفته میشود نظام متمرکز حکومتی ایران جانی دوباره گرفته بود) مرتباً در قامت نیرویی تأثیرگذار و حتّی مدعی در سیاست کشور مطرح بوده است. در همین راستا حکومت محمدتقی خان چهارلنگ را پس از حکومت زندیه میتوان یکی از مقاطع مهّم تاریخ بختیاری و در کل منطقه جنوب غرب در رابطه با سیاست کلان کشور دانست. خان چهارلنگ که بخش قابلتوجهی از بختیاری و ادامهی گفتار
تنگ كُپ بهمئی
جغرافياي ايل بهمئی از نظر وجود آثار و بناهای تاریخی، یکی از سرزمین های مهّم در نواحی کهگیلویه و بختیاری است. دكتر نادر افشار نادري در جزوه مونوگرافی ایل بهمئی، منتشر شده به سال 1347، درباره منطقه بهمئي مي نويسد: بهمئي سرزمين وسيع و ناشناخته اي است. مردم اين سامان و آثار باستاني آن تا به حال مورد مطالعه قرار نگرفته اند. ادامهی گفتار
بهمئیها و کهگیلویه
سرزمین کُهگیلویه از دیرباز مسکن و دیار اقوام ایرانی بوده است. این منطقه تاریخی هم اکنون به سرزمین ایلات ششگانه (بَهمِئی، بویراحمد، طیبی، چُرام، باشت و باوی و دِشمِنزیاری) معروف میباشد. ایلات و طوایف ساکنِ کهگیلویه در طول حیات خویش با پستی و بلندیهای بسیاری مواجه بودهاند. چنانکه برخی از آنها به دلایل گوناگون از جمله درگیری با سلسلههای حاکم بر منطقه، پراکنده و یا تضعیف شدند. ادامهی گفتار
بهمئیها و بهبهان
بهمئی ها به دلیل همسایگی، از قدیم تا کنون دارای ارتباطات قوی و پایدار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با شهر تاریخی بهبهان بوده اند. برای درک بهتر موضوع، ابتدا اشاره ای به گذشته منطقه «لیراو» که خاستگاه اولیه بهمئی ها بوده و از نظر جغرافیایی جزو سرزمین کهگیلویه است می گردد ادامهی گفتار
بهمئیها و حکومت زند
از آنجایی که حکومت زندیه خود زیرمجموعه تبار لر بوده اند و با کمک و همراهی طوایف لر، حاکم ایران گردیدند، مناسبات گسترده ایی با لر تباران برقرار کرده بودند. انتخاب شیراز به پایتختی سلسله زند هم مزید بر علت شد و این ارتباط را میان آن دو قوی تر نمود. در این میان طبیعی بود رقابت ها و حتی درگیریهایی صورت پذیرد. چنانچه تاریخ نشان داده قوم لر بیشتر از جانب همین اختلاف ها و رقابت های درونی ضربه خورده است. به هر سوی ایل بهمئی نیز جدا از این تحولات نبود و بهمئی دات کام در این مجال به بخشی از این حوادث که باعث جدا گردیدن تعدادی بهمئی از سرزمین مادریشان شد، به طور گذرا اشاره خواهد کرد. ادامهی گفتار
تاریخ ایل بهمئی
پیران و بزرگان بیان می دارند بَهْمِئی یک ایل اصیل و با منشاء نژادی واحد است. تمام بَهْمِئی ها چه افراد عادی و چه کدخدا و خان ، دارای یک جد مشترک می باشند. واژه بهمئی یعنی منسوب به بهمن و در واقع اسم ایل بهمئی هم از نام همین جد مشترک گرفته شده است. بهمن جد مشترک و نیای بزرگ ایل بهمئی که فرزندانش توانسته اند در گذر زمان موجودیت خود را حفظ کرده و نسل خود را بخوبی گسترش دهند تا آنکه سرانجام بعنوان یک ایل مستقل و استخوان دار قد عَلَم نمایند. ادامهی گفتار
و امّا برنو
در زمانی که اسلحه موجود در دست عشایر عمدتاً تفنگ اِنفیلد انگلیسی و موسین ناگانت روسی بود، تفنگی پا به میدان نبرد گذاشت که از لحاظ کارایی و عملکرد، حقیقتاً یک سر و گردن از رقبایش بالاتر بود. ادامهی گفتار
زبان قوم لر
زبان، عنصری تأثیرگذار در زندگی انسان است از گذران امورات روزمره گرفته تا به کسب علم و دانش و رشد دادن مسیر حیات بشری؛ بهگونهای که گفتهاند زندگی کردن در این جهان و فقط به یک زبان، تکلم کردن در کاخی بزرگ و اقامت گزیدن در تنها یکی از اتاقهای آن شبیه است. آنان که بیش از یک زبان فرا میگیرند، چشماندازهای نو و گوناگونی در برابر خود گسترده میبینند و از دیدگاهها و فرهنگهای دیگران آگاهی مییابند. ادامهی گفتار
نژاد قوم لر
نسب و ریشههای خونی که در میان لرتباران بر پایه خویشاوندی پدرتباری استوار است یکی از موارد مورد توجه و مهّم در نوع نگرش لرها نسبت به ایل، طایفه، تیره و در کل «تبار» خود میباشد. بنابراین در گفتار حاضر تلاش میشود نیمنگاهی به ریشه نژادی لرتباران انداخته شود ضمن آنکه ابتدا بایستی به چند نکته مهّم به شرح زیر توجه داشت: ادامهی گفتار
معنی واژه لر
بررسيهای زبانشناسی و فرهنگی نشان دهنده پيوستگی قوم لر با ديگر اقوام ايرانی و به ويژه شعبه فارسی است. قوم لر در زمانهای دور دارای نام يا نامهای ديگری بوده که با گذشت زمان نام قديمی جای خود را به نام جديدتر داده تا اينکه سرانجام واژه لر جايگزين ديگر نامها گرديده است. ادامهی گفتار
طوایف ایل بهمئی
ایل بهمئی یک مجموعه پدر تبار است و در نهایت از نظر نسب شناسی به یک نیای مشترک می رسد. از آنجایی که با گذشت زمان و ازدیاد جمعیت، ایل بهمئی دارای طوایف گوناگونی گردیده است ما در این مجال سعی خواهیم کرد شناخت صحیحی از طوایف ایل بهمئی به دست آوریم. ادامهی گفتار
جغرافیای ایل بهمئی
بَهْمِئی، منطقه وسیعی است در جنوب غربی ایران واقع در غرب استان کُهْگیلویه بویراحمد و شرق استان خوزستان که حدود آن از شمال به خط الرأس کوه کارون (غارون) در جنوب استان چهارمحال و بختیاری، از غرب به خاک جانَکی گرمسیر و رامهرمز و از جنوب به حومه ی شهرستان بهبهان محدود می شود و شرق آن را خاک ایل طیبی فراگرفته است. ادامهی گفتار
پراکندگی قوم لر
قبل از آنکه برخی اقوام آریایی کوچ معروف خود را به سوی فلات ایران آغاز کنند، کهنترین مردم ساکن ایران که صاحب خط بوده و از خود نام و نشانی به جا گذاشتهاند همانا عیلامیها هستند. محدوده عیلام شامل تمام استان خوزستان و کهگیلویه، بخشهای جنوبی استان لرستان و همچنین قسمتهایی از ایلام، بختیاری، بوشهر و فارس امروزی بوده است. ادامهی گفتار
ساختار ایل بهمئی
در شاکله سنتی ایل بهمئی از نظر ساختار سلسله مراتب عشایری، بزرگترین واحد سیاسی – اجتماعی «ایل» می باشد که دارای دو تیره احمدی و مُحْمَدی (مُهْمَدی) است. هر کدام یک از تیره های احمدی و مُحْمَدی خود به چندین طایفه تقسیم می شوند. ادامهی گفتار
تنگ سولک بهمئی
رشته كوه حاتَم واقع در چند كيلومتري از شهر لِكَك (ليكَكْ)، مركز شهرستان بَهْمِئي، در غرب استان كُهگيلويه بُويراحمد و شمال شهرستان بهبهان، آثار باستاني گرانقدري را در دل خود جاي داده است كه نشان از اهميت منطقه در دوران باستان دارد. ادامهی گفتار